Người hùn hạp trong bài viết này trước hết được hiểu là người hùn vốn (đóng góp tài chính) để ra đời công ty với tỷ lệ tương đương nhau. Bên cạnh đó, người hùn hạp sẽ cùng tham gia đóng góp công sức, trí tuệ, tài năng, và thời kì điều hành công ty. Người hùn hạp được xem là cổ đông sáng lập là thành viên trong ban lãnh đạo công ty. Như vậy những người hùn hạp mang mối quan hệ gần gũi và tương đối toàn diện về bổn phận và quyền lợi tài chính, thời gian làm việc chung, giao lưu về trí tuệ, thể hiện tuấn kiệt với nhau. Vì thế việc “hạp” với nhau là vô cộng quan trọng.
Hạp trước hết được hiểu là sự tương đồng (Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu) cùng có với nhau các yếu tố quan trọng nhất. Hạp cũng được hiểu là sự bổ sung, hợp vào có nhau (hợp long cộng nhau) do mỗi người hùn hạp có những điểm mạnh, điểm yếu khác nhau.
Vậy các gì cần Hạp theo kiểu tương đồng và chiếc gì sẽ Hạp theo kiểu bổ sung giữa những người hùn hạp trong giai đoạn khởi nghiệp?
3 cái hạp tương đồng là: Hạp về tâm thức tài chính – Hạp về chí hướng, mơ ước mục tiêu – Hạp về thói quen tốt.
3 cái hạp bổ sung là: Hạp về tài năng – Hạp về tính cách – Hạp về sở thích.
Bài viết này tập trung san sớt những nguyên tắc chọn người hùn hạp khởi nghiệp là bạn bè, không phải là trường hợp vợ chồng cùng xây dựng thương hiệu công ty. Tuy nhiên một đôi nguyên tắc ở đây cũng có thể thích hợp trong trường hợp vợ chồng cùng nhau khởi nghiệp.
3 Cái Hạp Tương Đồng
1. Hạp về tiềm thức tài chính
Tâm thức vốn đầu tư là niềm tin, nhận thức, thái độ liên quan đến tiền, công việc kinh doanh và sự giàu có. Theo tác fake T. Harv Eker, trình bày trong quyển “Bí Mật Tư Duy Triệu Phú”: Tâm thức tài chính của mỗi người được hình thành trong giai đoạn thơ ấu (từ 3-12 tuổi) và được tác động bởi 3 yếu tố: Lời nói (Bạn được nghe những gì khi còn nhỏ?), Làm theo khuôn mẫu (Bạn đã nhìn thấy những gì khi còn nhỏ) và sự kiện cá nhân cụ thể (Bạn đã trải nghiệm những gì lúc còn nhỏ)
Tâm thức tài chính là tiềm thức về vốn đầu tư của chúng ta. Tiềm thức sẽ chi phối suy nghĩ, suy nghĩ tạo ra xúc cảm và dẵn dắt chúng ta đến hành động. Hành động tạo nên thành quả trong giai đoạn kinh doanh. Như vậy tâm thức tài chính sẽ ảnh hưởng đến động cơ hành động của các người hùn hạp.
Nếu người tham gia hùn hạp to lên trong gia đình chưa có các trải nghiệm về kinh doanh như bố mẹ làm công chức, làm nông nghiệp đơn thuần mặc dù bản thân thích làm cho kinh doanh nhưng sẽ gặp ko ít trở ngại bởi những đã được điều lập trình trong thời thơ ấu như sợ rủi ro, sợ thất bại, hoài nghi những người làm kinh doanh, không có các niềm vui khi bán hàng được hưởng nhuận hoặc khổ sở lúc bị lỗ vốn… Người xưa đã đúc kết khá chính xác: Con nhà tông, không giống lông cũng giống cánh!
Sự khác biệt hoặc trái ngược trong tâm thức tài chính sẽ là các nguyên nhân mấu chốt gây ra các bất đồng (bùng nổ hoặc chiến tranh lạnh) giữa các thành viên hùn hạp.
Muốn biết mang hạp nhau về tâm thức tài chính hay không những thành viên hùn hạp cần san sẻ và tìm hiểu kí vãng của nhau: Gia đình mang ai từng kinh doanh, kiểu doanh theo kiểu nào (chân chính hay ăn xổi ở thì, chụp giựt). Hãy cộng nhau chia sẻ những câu chuyện can dự đến tiền bạc mà mỗi người tích lũy được: những điều được nghe nhắc từ bé, những khuôn mẫu tài chính trong gia đình mà mình đang noi theo, những sự kiện để lại ấn tượng mạnh mẽ về cảm xúc. Và cũng cần mua hiểu xem tiền sở hữu ý nghĩa như thế nào mang mỗi người. Đó là sự vui thích, sự tự do, sự an toàn hay là cách để diễn đạt địa vị.
Sẽ không sở hữu hai tâm thức tài chính hoàn toàn giống nhau. Tuy nhiên nếu một người có tâm thức tài chính với những niềm tin, nhận thức, thái độ tích cực sẽ rất khó “hạp” với các có tâm thức tài chính tiêu cực. Trong trường hợp này ví như vẫn quyết tâm hùn hạp thì các thành viên phải hiểu được tâm thức tài chính của nhau, cùng nhau xây dựng một kế hoạch vốn đầu tư chung cho cả lực lượng thông quan việc thống nhất các ý kiến và mục tiêu chung liên quan tới tiền bạn và thành công trong kinh doanh. Sau ấy hãy lập danh sách các thái độ và hành động mà mọi người cùng đồng tình làm theo. Nếu có tranh luận thì những bên đều phải nhẹ nhàng nhắc nhở nhau, không bị xúc cảm chi phối theo tiềm thức tài chính cũ.
2 . Hạp về chí hướng, ước mơ, mục tiêu trong cuộc sống và công việc kinh doanh
Câu chuyện của 2 nhà sáng lập Google Larry Page và Sergey là ví dụ về sự tương đồng về đam mê, chí hướng và mong ước trong cuộc sống. Brin đã với cuộc gặp gỡ định mệnh với Larry Page vào năm 1995. Theo lời kể lại của các người từng sở hữu mặt từ khi đầu, cuộc gặp gỡ ban sơ không lấy gì làm vui vẻ cho lắm. Larry Page, lúc đó 24 tuổi, vừa ra cao học tại University of Michigan, đã đến Stanford 1 cuối tuần để thăm viếng trường. Sergey, lúc đó 23 tuổi, là 1 trong số những sinh viên có nhiệm vụ tiếp đón khách, dẫn họ đi mọi nơi và trả lời những câu hỏi. Larry và Sergey đã tranh biện hầu như về đầy đủ mọi vấn đề. Người nào cũng mang những thành kiến rất rõ rệt và rất khác biệt. Nhưng sau hết thì họ cũng mua ra một điểm tương đồng: đó là giải quyết 1 thử thách rất to của ngành điện toán: làm sao mua được tin tức nhu yếu trong một biển cả mênh mông của những dữ kiện.
Ðến tháng 1 năm 1996 thì Larry và Sergey đã đồng ý hợp lực với nhau để hình thành 1 máy truy hỏi cập (search engine) mang tên là “BackRub“ với khả năng đặc thù là phân tách những mạng nối dẫn đến một trang web hầu sở hữu thể thu ngắn thời gian tìm tòi. Larry được ủy quyền nhiệm vụ nối những máy điện toán cá nhân lại để hình thành 1 máy chủ (server) có khả năng hoạt động ngang như những máy điện toán lớn, đắt tiền gấp 100 lần hơn. Chỉ 1 năm sau, hệ thống «BackRub» của họ được cả trường cũng những người bên ngoài biết đến và khởi đầu sử dụng. Tuy tính cách sở hữu nhiều điểm khác biệt nhưng cả hai đều cực kì coi trọng tính hàn lâm, sức mạnh của trí não và tính ưu việt của con số, cùng với chung đam mê mang ngành công nghệ máy tính. Họ mau chóng trở thành bạn thân mà ko biết rằng chỉ vài năm sau đó, trở thành bộ đôi làm thay đổi toàn bộ nền kỹ thuật thế giới mang sự có mặt trên thị trường của cỗ máy kiếm tìm Google.
Năm 1946, Akio Morita cộng người bạn là kỹ sư Masaru lbuka sáng lập ra Công ty công nghệ truyền thông Totsuko có vỏn vẹn 20 viên chức và số vốn 190.000 yên (350 USD) trong 1 cửa hàng cũ bị bom tàn phá và đã bị cấm sau chiến tranh. Ước mơ của họ là tạo ra những sản phẩm mang thương hiệu Nhật Bản sẽ được cả thế giới sử dụng. Đó chính là lịch sử khởi nghiệp của công ty Sony.
Khi ra đời công ty, các thành viên sáng lập thường khởi động với những câu hỏi mấu chốt như: Sản phẩm nhà cung cấp của đơn vị là gì? Khách hàng xuất sắc của doanh nghiệp là ai? Lập doanh nghiệp để làm gì?
Trả lời những câu hỏi này đưa đến những tầm nhìn, sứ mệnh, những ước mơ, hoài bão của doanh nghiệp. Các thành viên hùn hạp phải hạp nhau, cùng nhau chia sẻ những chí hướng này để giảm thiểu tình trạng “đồng sàng dị mộng” trong khởi nghiệp.
3. Hạp về những thói quen tốt
Các nghiên cứu to trên thế giới đều chỉ ra những người thành công, hạnh phúc và sung túc có “một bộ” những thói quen tốt giống nhau. Các thành viên hùn hạp mang chung một số lề thói tốt sẽ tạo nên sự sức mạnh thật sự trong ban lãnh đạo công ty.
Ngược lại những thói quen không phải chăng của những người hùn hạp sẽ làm cho công ty sớm vỡ nợ trong những năm đầu khởi nghiệp.
Thói quen quan trọng nhất là thói quen kỷ luật. Kỷ luật thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau trong quá trình khiến cho việc chung. Có tính kỷ luật, các thành viên hùn hạp sẽ tuân thủ thực hành những cam kết trong quá trình làm cho ăn chung cộng nhau. Nước Đức tạo nên chủ nghĩa trong công tác là vì người Đức được đoàn luyện tính kỷ luật trong khoảng tấm bé. Người Nhật tạo nên huyền thoại Á Châu cũng vì tính kỷ luật kinh khủng của mình. Người Hàn tạo nên kỳ tích cũng vì tính kỷ luật đôi lúc tương đối cực đoan của họ. Ông Lý Quang Diệu nói “you cannot reach your dream or goal without discipline”. Không mang tính kỷ luật, sẽ chẳng có mục tiêu hay giấc mơ nào với thể đạt được.
Thói quen quan yếu thứ 2 là Luôn luôn cầu tiến học hỏi để phát triển bản thân. Những thay đổi như của khoa học công nghệ như Internet, Trí tuệ nhân tạo, Internet of things … đòi hỏi doanh nghiệp phải luôn có những phương thức buôn bán và quản trị mới để phục vụ nhu cầu càng ngày càng cao của khách hàng. Điều quan yếu hơn người có thói quen không ngừng học hỏi là người khiêm tốn hơn, biết mình biết người phổ thông hơn. Đây chính là yếu tố quan yếu để mọi người có thể cùng khiến việc mang nhau lâu dài.
Thói quen thứ ba là biết chia sẻ, phục vụ. Kinh doanh muốn thành công phải không ngừng nỗ lực phục vụ khách hàng. Các thành viên hùn hạp nếu như chỉ biết lợi ích cá nhân, tính toán chi li thiệt hơn về phía mình cũng sẽ khó gắn bó và hiệp tác làm ăn lâu dài.
3 Cái Hạp Bổ Sung
1. Tài năng bổ sung cho nhau
Những người hùn hạp, đồng sáng lập sở hữu thể được xem như một “đội bóng” tham gia giải đấu kinh doanh. Để giành được thắng lợi với các đối thủ khó khăn khác trong “trận đấu” chinh phục sự chấp thuận của khách hàng, luôn cần cố gắng của một đội nhóm. Công việc kinh doanh và quản trị doanh nghiệp cũng đòi hỏi những năng lực khác nhau. Theo Howard Gadner của Đại học Harvard san sẻ trong thuyết Đa Trí Thông Minh: Con người với đến 9 dòng trí sáng tạo khác nhau nếu như được tăng trưởng tốt sẽ trở thành tài năng của từng cá nhân. Thực tế, mỗi người chỉ cần rèn luyện 3-4 trong số 9 cũng sẽ với được anh tài trong một lĩnh vực nào ấy ví dụ người kinh doanh nhiều năm kinh nghiệm cần lớn mạnh trí thông minh tương tác, trí thông minh nội tâm và trí thông minh ngôn ngữ…
Vì thế các thành viên hùn hạp cần hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu về mặt năng lực chuyên môn để với thể tương trợ cho nhau trong kinh doanh và quản trị đơn vị dù ở quá trình khởi nghiệp năng lực quan trọng nhất khả năng bán hàng và quản lý tài chính rẻ đối sở hữu doanh nghiệp thương mại. Các tổ chức sản xuất thì phức tạp hơn vì trong với người hùn hạp là người giỏi khoa học và quản trị sản xuất.
Tùy vào năng lực của từng người, các thành viên cần thảo luận cương trực để xác định vai trò của mỗi người trong công ty.
2. Tính phương pháp bổ sung cho nhau
Tính bí quyết là tổng hợp tất cả cách thức thức mà 1 cá nhân dùng để tương tác với người khác.
Có các tính cách thức liên quan tới khí chất do yếu tố di truyền. Những tính cách thức như nhút nhát, sợ sệt, nóng nảy, hay lo lắng hầu như là do di truyền. Những tính cách thức này thường rất khó thay đổi.
Có những tính bí quyết hình thành do những yếu tố khác liên quan tới môi trường và tình huống hoặc hài hòa cả với di truyền. Đó là nền văn hóa mà chúng ta sống, lớn lên cũng như những chuẩn mực gia đình, bạn bè, cộng đồng và các yếu tố tác động khác mà chúng ta đã trải qua. Ví dụ, những người to lên ở vùng đất miền Trung Việt Nam thường có tính cần cù, tiết kiệm trong khi các người sống ở miền Nam Việt nam lại có tính hồn nhiên và sống thoải mái.
Người xưa đúc kết: ”Giang sơn khó đổi – bản tính khó dời”!
Mỗi người sẽ có các điểm mạnh, điểm yếu về tính cách. Có người chăm chỉ nhưng lại nhút nhát, sợ trách nhiệm ko dám ra quyết định; có người có nhân kiệt thì lại có “tật” tự cao, nóng nảy. Vì thế trong đội ngũ các người hùn hạp cần có sự bổ sung cho nhau về tính cách hoặc tương trợ nhau đổi thay những tính cách ko phù hợp.
Nếu người hùn hạp có những tính cách bị động như gian dối, không chân thực sẽ rất khó để làm ăn chung.
3. Sở thích bổ sung cho nhau
Những người hùn hạp sở hữu thể khác nhau về độ tuổi, giới tính, mối để ý nên sở hữu thể tạo nên sự khác biệt về mặt sở thích. Người thích thể thao, người thích văn nghệ, người thích đi chơi tập thể, người thích du lịch một mình…Sự nhiều về mặt sở thích sẽ tạo nên sự phong phú trong văn hóa, sinh hoạt của công ty. Các thành viên sáng lập cần tôn trọng và hiểu sự khác biệt về những sở thích này và xem đây là 1 sự bổ sung nhu yếu cho sự đa dạng, phong phú trong hoạt động và văn hóa công ty.
Kết luận:
Trong công đoạn khởi nghiệp chưa sở hữu nhiều kinh nghiệm về con người, lựa chọn đối tác để cộng xây dựng công ty là việc quan trọng hàng đầu giả dụ mời người khác cùng hùn hạp khiến cho ăn. Những người khởi nghiệp với thể tham khảo sáu nguyên tắc về hạp tương đồng và hạp bổ sung để chọn lựa và kiếm tìm đối tác khởi nghiệp phù hợp nhất.
Trần Minh Trọng
Trainer on Good Habits – HD LEADMAN
Trích: Kỷ yếu ngày Nhân sự Việt Nam – HR Day 2016
Discussion about this post